Integracja sensoryczna to proces, w którym następuje organizacja dostarczanych do naszego mózgu wrażeń sensorycznych tak, aby mogły być wykorzystane w celowym działaniu, czyli w reakcjach adaptacyjnych, służących do wykonania określonej czynności, przyjęcia odpowiedniej pozycji ciała itp. Jeśli występują zaburzenia w odbiorze i integrowaniu bodźców zmysłowych to będą pojawiać się dysfunkcje w rozwoju poznawczym, motorycznym oraz zachowaniu dziecka. Dlatego celem terapii Integracji sensorycznej (SI – od angielskiego sensory integration) jest poprawa jakości przesyłania i organizacji informacji sensorycznej, tj. tego co jest odbierane przez różne zmysły naszego organizmu. Głównym zadaniem jest dostarczenie kontrolowanej ilości bodźców sensorycznych: przedsionkowych, proprioceptywnych i dotykowych w taki sposób, aby dziecko odpowiadało reakcją poprawiającą integrację tych bodźców.
Teoria integracji sensorycznej mówi, że do właściwego funkcjonowania wszystkich zmysłów, od których mózg otrzymuje informacje, jest adekwatna reakcja na bodziec. Proces integracji sensorycznej zaczyna się od pierwszych tygodni życia płodowego i najintensywniej przebiega do końca wieku przedszkolnego. Z rozwojem integracji sensorycznej wiąże się całokształt funkcjonowania człowieka.
Terapia integracji sensorycznej to uczenie mózgu prawidłowej integracji danych sensorycznych. Uczenie się jest cechą indywidualną. Na efektywność terapii wpływa: nasilenie i głębokość dysfunkcji, wewnętrzny popęd i motywacja dziecka do pracy, intensywność sesji oraz zaangażowanie i zrozumienie rodziców. Terapia ta może być przeprowadzona po wcześniejszych kompleksowych badaniach. Głównym zadaniem terapii jest dostarczenie kontrolowanej ilości bodźców sensorycznych. Podczas terapii SI relacje zachodzące między procesami sensorycznymi, a zachowaniem ruchowym kształtują i poprawiają połączenia synaptyczne w Ośrodkowym Układzie Nerwowym.
Ćwiczenia są dostosowane do poziomu rozwojowego dziecka. Terapia SI ma postać „naukowej zabawy”, w której dziecko chętnie uczestniczy. Do terapii wykorzystywany jest specjalistyczny sprzęt stymulujący system przedsionkowy, proprioceptywny i dotykowy, a także wzrokowy, węchowy i słuchowy. Terapia SI może być wykorzystywana w działalności profilaktycznej. Stymulując prawidłowy rozwój dzieci już od wieku niemowlęcego, a szczególnie w przypadku tzw. grupy ryzyka okołoporodowego, zapobiega późniejszym nieprawidłowościom rozwojowym. Diagnoza jak i terapia SI przeprowadzana jest przez wykwalifikowanych terapeutów.
Diagnoza zajmuje zwykle od 2 do 4 spotkań, trwających około 60 minut, w zależności od aktywności i nastroju dziecka. Polega ona na wywiadzie z rodzicami na temat przebiegu ciąży, rozwoju dziecka, przeprowadzeniu przez wykwalifikowanego terapeutę SI obserwacji oraz odpowiednich testów.
